Δευτέρα 10 Μαΐου 2010

Ο γάμος στο χωριό μου



Έχω πολύ καιρό να γράψω στο μπλογκ μου,καλά λαλούν ότι όποιος λειτουρκά θκιο εκκλησιές της μιας γελά της, που εγιώ ανακατώθηκα πάνω που θκιο καταλαβαίνετε τι δουλειές κάνω!!
Σήμερα θα γράψω για το γάμο και πως γινόντουσαν στο χωριό μου(όσα θυμάμαι και το λέω αυτό γιατί τότε που ήμουν στο χωριό σιγά μην έδινα και μεγάλη σημασία!!।
Όταν το ζευγάρι αποφάσιζε να έλθει εις γάμο κοινωνία ( είτε από προξενιό είτε από έρωτα και κακά τα ψέματα ,οι περισσότεροι γάμοι τότε γινόντουσαν με τα προξενιά και με την.......προίκα! όριζαν την ημερομηνία και άρχιζαν να καλούν τον κόσμο όπως γίνετε και σήμερα με το προσκλητήριο(δεν είμαι απόλυτα σίγουρη αλλά κάτι θυμάμαι και με ένα κερί που έδιναν στους καλεσμένους)
Το κάλεσμα άρχιζε καμιά βδομάδα πριν το γάμο και καλεσμένοι ήταν όλο το χωριό και φυσικά συγγενείς και φίλοι από τα γύρω χωριά και όπου αλλού είχαν σχέση με τις οικογένειες του γαμπρού και της νύφης।
Όλοι βοηθούσαν για την προετοιμασία του γάμου ,τα κορίτσια τύλιγαν τα παστίτσια με εκείνο το διάφανο σελοφάν,οι γηραιότερες γυναίκες φτιάχνανε τα μακαρόνια με το ζυμάρι το οποίο και το πλάθανε καθώς και τα μικρά μακαρονάκια।
Επίσης ετοιμαζόταν και το σιτάρι που θα έφτιαχναν το ρέσι।
Όταν οι καλεσμένοι είχαν πιο στενή σχέση με το γάμο ,,δηλαδή συγγενείς κουμπάροι ή πολύ φίλοι πηγαίνανε στο σπίτι που γινόντουσαν οι ετοιμασίες κάποιο κοτόπουλο ,μακαρόνια ή ότι άλλο μπορούσε κάποιος γιατί οι συμπέθεροι εκτός που θα τάιζαν όλους τους καλεσμένους δυο μέρες συνεχόμενες Κυριακή και Δευτέρα καμιά φορά και την Τρίτη,είχαν να ταΐσουν και τους συγγενείς και όσους βοηθούσαν και είχαν έλθει από άλλο τόπο।
Την Κυριακή του γάμου το απόγευμα όλες οι κοπέλες πηγαίναμε να δούμε που θα στολίζανε την Νύφη και να ακούσουμε και τα τραγούδια για το στόλισμα που συνήθως τα έλεγαν οι μεγάλες γυναίκες।
Κάτι ανάλογο γινόταν και στη μεριά του γαμπρού।
Τότε οι νύφη και ο γαμπρός πηγαίνανε με τα πόδια στην εκκλησία με συνοδεία οργάνων ,βιολιού και λαούτου ,δυο παρανυμφάκια κρατούσαν τις λαμπάδες, ένα άλλο κρατούσε το δίσκο με τα καπνιστομέρεχα και τα στέφανα ,το πιο μικρό ένα ολόασπρο μαξιλαράκι δαντελένιο που αν θυμάμαι καλά εκεί ακουμπούσαν τις βέρες ή τα στέφανα;
Μέσα στη εκκλησία δεξιά του γαμπρού στεκόταν ο πρωτοκούμπαρος και ακολουθούσαν οι κουμπάροι ι5 -२० ανάλογα ,από τα αριστερά της νύφης στεκόταν η πρωτοκουμπάρα(κουμέρα) και οι κουμπάρες (κουμέρες) πάλι ανάλογα πόσες φίλες ή φίλους είχε ο καθένας ,αν και τότε μπαίνανε όλοι οι νέες και νέοι ।
Από το κεφάλι του γαμπρού και της νύφης όπου ήταν τα στέφανα υπήρχε μια κορδέλα σατέν τυλιγμένη, όταν πια ο παπάς είχε βάλει τα στέφανα στο κεφάλι τους ξετύληγαν την κορδέλα και από τους πρωτοκούμπαρους χέρι με χέρι και ξετυλίγοντας έφτανε μέχρι τον τελευταίο κουμπάρο και κουμπάρα και αυτοί με τη σειρά τους γράφανε το όνομα τους πάνω ,μετά ξανατυλιγόταν η κορδέλα και αργότερα η νύφη την φύλαγε μαζί με τα στέφανα της σε μια στεφανοθήκη।
Να μην ξεχάσω να γράψω ότι για να μπεις κουμπάρος/α έπρεπε να πληρώσεις (τι τζάμπα θα έγραφες το 'όνομα σου); Στη συνέχεια με τη σειρά οι κουμπάροι και κουμπάρες αλλάζανε τη βέρα στο αντρόγυνο όπως τους τις άλλαζε ο ιερέας।
Αφού τελείωνε η τελετή του γάμου οι γονείς οι γιαγιάδες ,παππούδες και νονοί φιλούσαν τα στέφανα και όλοι ξεκινούσαν μαζί με τα βιολιά για το σπίτι των νεονύμφων, η διαδρομή όμως δεν έπρεπε να γίνει από τον ίδιο δρόμο που πηγαίνανε εκκλησιά πριν τη τελετή, αλλά από άλλο δρόμο( τώρα αυτό δεν ξέρω ακριβώς γιατί το κάνανε,ίσως ήταν κάτι προληπτικό;)
Όταν το αντρόγυνο έφτανε στο σπίτι όλοι περνούσαν από το σαλόνι όπου μπροστά από τον καναπέ και πίσω από το τραπεζάκι στέκονταν το αντρόγυνο με τα ιερά δεσμά του γάμου και οι καλεσμένοι χαιρετούσαν έπαιρναν και το παστίτσιο τους , άφηναν και τον οβολό τους μέσα στη γυάλα που ήταν ακουμπισμένη πάνω στο τραπεζάκι δίπλα από την πιατέλα με τα παστίτσια και βγαίνοντας έξω οι συγγενείς τον νεονύμφων έπαιρναν τον κόσμο στα τραπέζια που είχαν στρωθεί στο δρόμο από άκρη σ' άκρη για το γλέντι.
Το φαγητό ήταν κρέας ψητό, πατάτες ψητές, μακαρόνια (αυτά που έλεγα ότι έφτιαχναν με τα χεράκια τους οι γυναίκες τους χωριού και τα οποία τα έβραζαν σε ζουμί από κρέας ή κοτόπουλου και τα κοτόπουλα τότε δεν είναι σαν τα σημερινά! αλλά σπιτίσια।
Μετά το φαγητό ερχόταν το επιδόρπιο ,που δεν ήταν άλλο από το ρέσι (σιτάρι κομμένο και βρασμένο μέσα στο ζουμί από κρέας ,(σε μερικούς γάμους ακόμα το φτιάχνουν )(είναι σαν το γαμοπίλαφο της Κρήτης ,μόνο που στη Κρήτη αντί σιτάρι βράζουν ρύζι) Το ρέσι είναι σκάλες ανώτερο!! Να μην παινέσουμε και το σπίτι μας;
Εν ας ένας καλεσμένος αφού τελείωνε το φαγητό του και αφού είχε πιει και τα ποτά του(μπύρες και κρασί) καθόταν στις καρέκλες που είχαν στηθεί γύρω γύρω από την πίστα γιατί ήδη η ορχήστρα είχε αρχίσει να παίζει από κλασσικούς χορούς ,(ταγκό ρούμπα,βαλς) μοντέρνους( σέεικ γιάνκα,καζατσιοκ) και φυσικά τους κυπριακούς και λαϊκούς χορούς,
Την Δευτέρα το βραδάκι πάλι πηγαίναμε στο γάμο η ορχήστρα ήταν το σήμα ότι ο γάμος άρχισε ,όταν άρχιζε να παίζει την ακούγαμε σε όλο το χωριό σχεδόν।
Πάλι στολιζόμασταν ειδικά οι νέες με άλλο φόρεμα φυσικά και πηγαίναμε η νύφη αυτή τη φορά δεν φορούσε το νυφικό αλλά μια ωραία τουαλέττα και ξανά χαιρετούρες και ξανά το παστίτσιο και όσοι δεν είχαν κεράσει τους νιόπαντρους την προηγούμενη κερνούσαν τώρα και πάλι φαΐ και πάλι χορός ,μόνο που την Δευτέρα χόρευε το ζευγάρι ταγκό μόνοι πάνω στη πίστα και αφού έφερναν την πρώτη βόλτα άρχιζαν οι συγγενείς ,πρώτα οι γονείς και μετά οι άλλοι να κρεμάνε πάνω στα ρούχα του ζευγαριού λίρες (χάρτινες αυτό το γράφω για τους φίλους μου τους καλαμαράες,μην νομίσουν χρυσές και έλθουν όλοι τώρα με τη κρίση) κάνουμε και λίγο χιούμορ(πρώτη θα ερχόμουν) μετά αφού τελείωνε ο χορός (βασικά το κρέμασμα της λίρας) η νύφη χόρευε καλαματιανό με τις κουμπάρες και με τις άλλες κοπέλες του χωριού।
Ξέχασα να γράψω ότι την Κυριακή ο πρωτοκούμπαρος έπαιρνε το στρώμα από το κρεβάτι ( δεν ήταν κάντια τότε αλλά του παπλώματα και βολευόταν στους .ώμους του κουμπάρου και το χόρευε με τη συνοδεία μουσικής।
Πριν όμως από αυτό τέσσερις κοπέλες έραβαν τέσσερις σταυρούς με κόκκινη κορδέλα στις τέσσερις άκρες।
Αυτά είναι λίγο πολύ όσα θυμάμαι για πριν τους γάμους στο χωριό μου πριν από το 1974
Η φωτογραφία είναι από εδώ

Αγαπητέ συγχωριανέ μπες στα σχόλια και γράψε το ξέρω ότι πέρασες από εδώ.

8 σχόλια:

ρίτσα είπε...

τι ωραία φωτογραφία!

stalamatia είπε...

Σου άρεσε Ρίτσα μου!!
Βέβαια στους γάμους που πρόλαβα εγώ στο χωριό μου οι γαμπροί ήταν παντελονάδες.

Ανώνυμος είπε...

όλα ήταν όμορφα και ωραία τότε που είμαστε παιδιά. Εγώ θυμάμαι και τον αντίγαμο που γινόταν την επόμενη Κυριακή. Όμορφες και ωραίες Κυριακές. Έχεις απόλυτο δίκιο, σε επισκέπτομαι τακτικά και αναπολώ μαζί σου το όμορφο χωριό μας.
Σε ευχαριστώ, δεν ξέρεις πόσο με συγκινεί. Νομίζω πως σε αναγνωρίζω κιόλας. Μέναμε σχεδόν στην ίδια γειτονιά.

stalamatia είπε...

Ανώνυμε; ΜΟΥ
Δεν ξέρεις πόσο χάρηκα που με βρήκε ένας συγχωριανός μου και μάλιστα γείτονας μου.
Πάντα κοιτούσα τα σχόλια μου με την ελπίδα ότι και κάποιος άλλος από το χωριό μας θα έψαχνε φωτογραφίες και τότε θα έπεφτε εδώ.
Τον αντίγαμο τον θυμήθηκα μετά αλλά το άφησα.
Αν θέλεις να μου γράψεις τα ημέηλ μου είναι αυτά τα δυο .
horionikitas@gmail.com

stalamatia@gmail.com
Εχω και ένα άλλο μπλογκ
http://stalamatia.blogspot.com

Ανώνυμος είπε...

Stalamatia,
Η προσφορά σου στο χωριό μας με αυτό το Blog, είναι πάρα πολύ σημαντική. Κρατάς ζωντανό το χωριό μας έστω και στη μνήμη μας. Με την Επιστροφή στις Πατρίδες μας, Σου αξίζει να σε ψηφίσουμε Πρόεδρο της Κοινότητας μας. Σίγουρα θα κάνεις το χωριό μας πολύ όμορφο σαν την όμορφη ψυχή Σου.
Σε ανακαλύψαμε εδώ και ένα χρόνο περίπου. Σαν ναυαγός σε απόμακρο νησί του ωκεανού περίμενες να σε εντοπίσουμε...

stalamatia είπε...

Ανώνυμε μου συγχωριανέ μου χαίρομαι που με βρήκατε,σήμερα σε βρήκα είχα καιρό να κάνω μια βόλτα στις άλλες αναρτήσεις.Είχα πολλές δουλειές τελευταία και το παραμέρισα σύντομα θα γράψω πάλι.

SIYANCO's Blog είπε...

Να θυμίσω ότι σε κάθε γάμο στο χωριό μας ήταν απαραίτητο να χορέψει ο Κωστής ο Καμπίτης και να βγάλει το κουνέλι από την βράκα.
Τα τραπέζια στρώνονταν στον δρόμο και η ορχήστρα έπαιζε για τρείς μέρες, αξέχαστες στιγμές και οι θύμισες πληγώνουν, ματώνει η καρδιά όταν αναπολείς τα του Αγίου Νικήτα.
Κάποια μέρα ΘΑ….

Paraskevi Lamprini M. είπε...

ωραία έθιμα stalamatia... και πολλοί κουμπάροι!!!